Γκίλμπερτ Νιούτον Λιούις, 23/10/1875-23/3/1946
Γράφει ο Τάσος Γέροντας
Σαν σήμερα το 1875 γεννήθηκε στο Γουάιμαουθ της Μασαχουσέτης ο Γκίλμπερτ Νιούτον Λιούις.
Σπούδασε χημεία στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, από το οποίο πήρε το διδακτορικό του όταν ήταν μόλις 22 ετών, το 1899. Αφού περιπλανήθηκε ανά την υφήλιο, κατέληξε το 1912 στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϋ, όπου δίδασκε χημεία μέχρι το τέλος της ζωής του. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Μπέρκλεϋ έκανε πολλές έρευνες και ανέπτυξε πολλές θεωρίες. Μεταξύ αυτών, η πλέον φημισμένες είναι η ηλεκτρονιακή θεωρία του χημικού δεσμού και η ανακάλυψη του ομοιοπολικού δεσμού. Πέραν αυτών, παρασκεύασε πρώτος το 1933 βαρύ ύδωρ (D2O), απομόνωσε το δευτέριο (ισότοπο του υδρογόνου), εισήγαγε τον όρο «φωτόνιο» για τη μικρότερη μονάδα της ενέργειας ακτινοβολίας και πραγματοποίησε πολλές μελέτες πάνω στη θεωρία των οξέων και των βάσεων, στον σχηματισμό συμπλόκων, στη διαλυτότητα και στον χρωματισμό των οργανικών ενώσεων. Πολλές έρευνές του επίσης αναφέρονται στη χημική θερμοδυναμική. Είναι άλλωστε ο πρώτος που ενέταξε τη θερμοδυναμική στο πρόγραμμα διδασκαλίας του χημικού τμήματος. Επίσης ο Λιούις πρότεινε μια νέα διατύπωση του δεύτερου θερμοδυναμικού νόμου και ανέπτυξε μεθόδους υπολογισμού της ελεύθερης ενέργειας των χημικών αντιδράσεων.
Στις 23 Μαρτίου 1946 ο Λιούις βρέθηκε νεκρός στο εργαστήριό του στο Μπέρκλεϋ, ενώ χρησιμοποιούσε υδροκυάνιο, γεγονός που έκανε πολλούς να ισχυριστούν ότι αιτία του θανάτου του ήταν η αυτοκτονία.
Για την πολύ πλούσια συνεισφορά του στη χημεία ο Λιούις προτάθηκε 35 φορές για το βραβείο Νόμπελ Χημείας, αλλά δεν τιμήθηκε ποτέ.
