γράφει ο Τάσος Γέροντας
Χρόνης Μουστάκας «Ο εκλεκτός του αυτοκράτορα». Εκδόσεις Anubis 2024.
504 σελίδες σε μέτριας υφής ελαφρύ χαρτί, με πολύ καλή επιμέλεια και εκτύπωση, στιβαρή βιβλιοδεσία και πανέμορφο εξώφυλλο.
Κωνσταντινούπολη, τέλος του 10ου αιώνα. Αφηγητής είναι ο Βασίλειος Λεκαπηνός. Ιστορικό πρόσωπο, νόθος γιος του αυτοκράτορα Ρωμανού Α’, τον οποίο ευνούχισαν ώστε να μην μπορεί να προβάλλει αξιώσεις για τον θρόνο.
Η αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο και σε δύο χρόνους. Αφ’ ενός παρακολουθούμε τώρα, το 989 μ.Χ., την εποχή του Βασιλείου Β’ του Βουλγαροκτόνου, αφ’ ετέρου πηγαίνουμε πολύ πίσω, στο 919 μ.Χ., στην αρχή του βίου του Βασιλείου Λεκαπηνού. Ο ίδιος αφηγείται τη ζωή του στον πιστό του ακόλουθο, τον Ισίδωρο, ο οποίος τον πίεσε να του την αφηγηθεί για να την καταγράψει ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
Ο Βασίλειος Λεκαπηνός πέθανε το 996. Η αφήγησή του στο βιβλίο δεν φτάνει μέχρι εκεί, σταματά στο 989. Και στις περίπου 500 σελίδες μας παρουσιάζει την ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατά τον 10ο αιώνα.
Από τη βιβλιογραφία στο τέλος του βιβλίου φαίνεται πως ο συγγραφέας διάβασε πολύ για να γράψει αυτό το μυθιστόρημα. Όμως δεν αρκεί μόνο το διάβασμα. Με γλώσσα εξαιρετική, με λεξιλόγιο πλούσιο, με ζωντανές περιγραφές μεταφέρει τον αναγνώστη στο επίκεντρο της δράσης. Λεπτομερείς περιγραφές των τόπων, των τρόπων, των ενδυμάτων, των φαγητών, των εθίμων, ζωντανεύουν την εποχή πολύ παραστατικά, κερδίζουν την προσοχή και τον θαυμασμό του αναγνώστη. Θέλω ιδιαιτέρως να σταθώ στις περιγραφές των μαχών εναντίον των Σαρασίνων στην περιοχή της Συρίας και εναντίον των Ρως κοντά στον Δούναβη. Είναι τόσο παραστατικές που σχεδόν «έβλεπα» αυτά που διάβαζα.
Κυριαρχούν ακόμη οι δολοπλοκίες στα ανάκτορα, οι λυκοφιλίες, οι προδοσίες. Έξι αυτοκράτορες υπηρέτησε ο Βασίλειος Λεκαπηνός από πολύ υψηλές θέσεις, και κανένας τους δεν είχε ήρεμο τέλος. Οικονομικά συμφέροντα, άδικες προαγωγές ή καταδίκες, εκδικητικότητα συνεργάζονται και μετά συγκρούονται μεταξύ τους.
Θα γνωρίσουμε πολύ καλά τον Νικηφόρο Φωκά και τον Ιωάννη Τσιμισκή, τους οποίους θαύμαζε ο Λεκαπηνός. Λιγότερο και τους Ρωμανούς Α’ και Β’, καθώς και τον Βουλγαροκτόνο. Η παμπόνηρη Θεοφανώ, ο στρατηγός Κουρκούας, ο Αθανάσιος ο Αθωνίτης, όλοι θα περάσουν μπροστά στη σκηνή. Είναι και ο μυστηριώδης Θεοφάνης, ο όμορφος, αγέραστος Θεοφάνης, που εμφανίζεται και εξαφανίζεται και πάντα βοηθά τον Βασίλειο. Είναι άραγε ένας κοινός άνθρωπος;
Εξαιρετικό βιβλίο! Πολύ παραστατική απεικόνιση μιας εποχής που ελάχιστες φορές παρουσιάζεται στην ελληνική λογοτεχνία. Αξίζει μια θέση στη βιβλιοθήκη σας!
«Δεν μπορώ να ξεχωρίσω ποιο αίμα είναι δικό μου και ποιο ξένο, ποιο φίλου και ποιο εχθρού. Όλοι οι άνθρωποι έχον ίδιο κόκκινο αίμα. Τέτοιες στιγμές είναι η μεγάλη συμφιλίωση του αίματος. Όλα τα αίματα του κόσμου ενωμένα σε ένα.»
«Όλα αλλάζουν σ’ έναν πόλεμο, όταν πεθαίνει ένας δικός σου άνθρωπος με ονοματεπώνυμο. Αρκεί ένας…»