γράφει ο Τάσος Γέροντας
Σταύρος Ζουμπουλάκης «800 μετ’ εμποδίων». Μικρά δοκίμια. Εκδόσεις Πόλις 2024.
240 σελίδες σε εξαιρετικής ποιότητας λείο υποκίτρινο χαρτί, με άψογη επιμέλεια, εκτύπωση και βιβλιοδεσία. Πανέμορφη έκδοση, όπως πάντα από τις Εκδόσεις Πόλις.
Το «800» του τίτλου είναι το όριο των λέξεων που είχε θέσει η εφημερίδα «Καθημερινή» για τα κείμενα που θα έγραφε για το κυριακάτικο φύλλο της ο Ζουμπουλάκης. Το βιβλίο περιλαμβάνει 53 κείμενα (του γεννημένου το ’53 συγγραφέα), τα οποία δημοσιεύτηκαν κατά την τριετία 2021-2023. Μια και τα κείμενα ήσαν εν μέρει χρονογραφήματα, δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεματική ενότητα.
Ο συγγραφέας με εξαιρετικά ελληνικά, με λόγο ευθύ, εύστοχο, καίριο, με πνεύμα ελεύθερο, δημοκρατικό, βαθιά ανθρώπινο και εξόχως αγαπητικό μάς μεταδίδει τις ιδέες του, τις σκέψεις του, τις ανησυχίες του για την Ελλάδα, την Ευρώπη, τον πόλεμο στην Ουκρανία, τον αντισιωνισμό, την ευθανασία, την πίστη, τον Χριστό.
«Το κακό κραυγάζει και θορυβεί, αλλά η καλοσύνη σωπαίνει, είναι κρυμμένη, απλώνει το χέρι χωρίς λόγια».
«Η αγάπη δεν έχει επιχείρημα».
«Από το 1950 ως το 2020 κακοποιήθηκαν σεξουαλικά 330.000 ανήλικοι, εκ των οποίων οι 216.000 από ιερείς των μητροπόλεων ή των ταγμάτων αλλά και από μοναχές ή αφιερωμένες γυναίκες, ενώ οι υπόλοιποι από λαϊκά μέλη της Καθολικής Εκκλησίας».
«Τεκμήριο πατρότητας είναι οι γενετικές εξετάσεις;».
«Ο Θεός δεν μας προστατεύει πάντα από τη βία των άλλων, όπως δεν προστάτεψε και τον Μονογενή του, που πέθανε στον Σταυρό. Η μόνη βία, θα πρόσθετα με τη σειρά μου, από την οποία μας προστατεύει η πίστη στον Θεό –η αληθινή πίστη, όχι τα θρησκευτικά έθιμα- είναι από τη δική μας εναντίον των άλλων. Η πίστη αυτή είναι αξεχώριστη από την ελπίδα ότι ο καθένας μας μπορεί να ζήσει και να αγαπήσει».
«Η ατομική ανάληψη ευθύνης δεν αλλάζει συνολικά την κοινωνία, δεν σταματάει τη βία, ούτε καταργεί τη φτώχεια και την προσφυγιά, μεταμορφώνει όμως κάποιους ανθρώπους. Έτσι πορεύεται ο κόσμος».
«Το σημερινό κήρυγμα για την παρακμή της Ευρώπης είναι ένας λόγος αντιδραστικός, μισαλλόδοξος, ακροδεξιός».
«Ο πολιτισμός του ρωσικού ολοκληρωτισμού είναι η ριζική άρνηση της Δύσης. […] Αν πάψουμε, στις πόλεις και στις πολίχνες της Ευρώπης, να διαβάζουμε Ντοστογιέφσκι ή να ανεβάζουμε Τσέχωφ, τότε ούτε εμείς θα είμαστε Ευρώπη».
«Ο άνθρωπος όταν κάνει τον σταυρό του, είτε για να παρακαλέσει είτε για να ευχαριστήσει, δεν σκέφτεται την ώρα εκείνη δόγματα και συμβολισμούς, αλλά δηλώνει βουβά, με το σώμα του, ότι είναι πλάσμα τρωτό, ευάλωτο, ένα πλάσμα που έχει έλλειμμα. Η αναγνώριση αυτού του ελλείμματος αποτελεί την απαρχή της απελευθέρωσης από την τυραννία της επίδειξης ισχύος».
«Ο λόγος που οι δάσκαλοι φεύγουν από τα σχολεία ή που δεν πάνε σ’ αυτά και προτιμούν άλλες εργασίες είναι η κοινωνική απαξίωση της δουλειάς τους, αλλά και η άκαρπη ταλαιπωρία τους μέσα σε αδιάφορες και απείθαρχες τάξεις. Έχουμε πραγματικούς λόγους να ανησυχούμε για το μέλλον του σχολείου».
Παρότι τα κείμενα αυτά γράφηκαν με κάποια αφορμή της εκάστοτε επικαιρότητας, διαβάζονται πάντοτε και διαρκώς με ενδιαφέρον και προσοχή. Όπως άλλωστε όλα τα βιβλία του Ζουμπουλάκη.
