Κινηματογράφος και αθλητισμός: 5 ταινίες για τον Υγρό Στίβο

Ο Υγρός στίβος περιλαμβάνει τα αθλήματα της κολύμβησης σε πισίνα, της κολύμβησης σε ανοιχτή θάλασσα (ή λίμνη), των καταδύσεων, της συγχρονισμένης κολύμβησης και του waterpolo. Πρόσφατα είδαμε Έλληνες κολυμβητές/κολυμβήτριες και τις αθλήτριες της
συγχρονισμένης κολύμβησης, να κάνουν ρεκόρ συγκομιδής μεταλλίων στο Ευρωπαϊκό
πρωτάθλημα στο Βελιγράδι, έχοντας πλέον μεγάλες προσδοκίες για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι.

Αξέχαστο μένει τόσο το ασημένιο μετάλλιο του Σπύρου Γιαννιώτη στους Ολυμπιακούς αγώνες του Ρίο το 2016 στα 10χιλιόμετρα κολύμβησης σε ανοιχτή θάλασσα, όσο και οι επιτυχίες των ομάδων water polo, με το ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας από την γυναικεία ομάδα και τα παγκόσμια μετάλλια τόσο από τις γυναίκες όσο και από τους άνδρες. Τέλος, ιστορία είχαν γράψει οι Θωμάς Μπίμης και Νίκος Συρανίδης με το Χρυσό μετάλλιο στις καταδύσεις στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας το2004.

Στον κινηματογράφο (και την τηλεόραση), δεν είναι πολλές οι ταινίες που ασχολούνται με τον Υγρό Στίβο, όμως κάποιες κατάφεραν να αφήσουν το στίγμα τους και να κάνουν επιτυχία, αποσπώντας διακρίσεις σε κινηματογραφικά βραβεία και Φεστιβάλ. Φυσικά υπάρχουν και αρκετά ντοκιμαντέρ που ακολουθούν την αθλητική πορεία και την ζωή σταρ της κολύμβησης, όπως π.χ. για τον Αυστραλό Ολυμπιονίκη Ian Thorpe και τον Αμερικάνο θρύλο Michael Phelps. Από τη λίστα ταινιών με αναφορές στον υγρό στίβο, επέλεξα ως προτάσεις για να δείτε 5 αντιπροσωπευτικά παραδείγματα, 4 κινηματογραφικές ταινίες και 1 τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ που καλύπτουν και τα πέντε επιμέρους αθλήματα του Υγρού Στίβου:

Η ταινία του βραβευμένου με Χρυσό Φοίνικα Σκηνοθέτη Nanni Moretti (“Το δωμάτιο του
γιού μου – 2001) με τίτλο “Palombella rossa”, ασχολείται με το άθλημα του Water polo. Ο
Nanni Moretti γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στην ταινία, όπου με κωμικό τρόπο και μέσα από το άθλημα του water polo κάνει κριτική στην Ιταλική Αριστερά.

Η ταινία απέσπασε βραβεία στο Φεστιβάλ Βενετίας και στο Φεστιβάλ του Σάο Πάολο.

Υπόθεση: Ο Michele είναι ένας κομμουνιστής βουλευτής και παίκτης σε ομάδα water polo
που χάνει τη μνήμη του σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα – αν και κανείς δεν φαίνεται να
το προσέχει. Κατά τη διάρκεια ενός αγώνα υδατοσφαίρισης ενόψει της ημέρας των εκλογών, αρχίζει να θυμάται την προηγούμενη ζωή του, αποκαλύπτοντας την εικόνα ενός ανθρώπου του οποίου η κρίση προσωπικής και πολιτικής ταυτότητας αντικατοπτρίζει εκείνη του ιταλικού κομμουνισμού.

Διάρκεια: 89’
Σκηνοθεσία: Nanni Moretti
Σενάριο: Nanni Moretti
Πρωταγωνιστούν: Nanni Moretti, Silvio Orlando, Mariella Valentini

Η ταινία “The Swimmers” παραγωγής Netflix, βασίζεται στην απίστευτη αληθινή ιστορία
ζωής της έφηβης προσφυγοπούλας Yusra Mardini και της αδερφής της Sarah Mardini απο
την Συρία, οι οποίες κολύμπησαν δίπλα σε μια βάρκα προσφύγων που βυθιζόταν για να την
ελαφρύνουν και τελικά βοήθησαν 18 πρόσφυγες να φτάσουν ασφαλείς στο Αιγαίο Πέλαγος
ενώ μεταφέρονταν λαθραία από τη Σμύρνη στη Λέσβο. Οι μετέπειτα αγώνες ως πρόσφυγες
στην Γερμανία απεικονίζονται έντονα, εστιάζοντας στην κολυμβητική καριέρα της Yusra
Mardini με στόχο να φτάσει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο 2016 ως μέλος της
Ολυμπιακής Ομάδας Προσφύγων.

Η ιστορία των αδερφών Mardini είναι ένας συγκινητικός φόρος τιμής σε αυτές και στα
εκατομμύρια των προσφύγων που διακινδύνευσαν τα πάντα για ένα καλύτερο αύριο και μια
υπενθύμιση ότι πολλές από τις ιστορίες τους συνεχίζονται ακόμη. Μία αθλητική ταινία που
δεν αφορά απλώς την αθλήτρια ή την συμμετοχή στον αγώνα, αλλά έναν σκοπό πολύ
μεγαλύτερο από τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ του Τορόντο, ενώ ήταν Υποψήφια για Bafta
Καλύτερης Βρετανικής ταινίας.

Στο Netflix υπάρχει διαθέσιμο πέραν της ταινίας κι ένα ντοκιμαντέρ με την ιστορία των δύο
κοριτσιών και την διαδικασία να μεταφερθεί σε κινηματογραφική ταινία.

Διάρκεια: 134’
Σκηνοθεσία: Sally El-Hosaini
Σενάριο: Sally El-Hosaini, Jack Thorne
Πρωταγωνιστούν: Nathalie Issa, Manal Issa, Ahmed Malek, Matthias Schweighöfer, Ali
Suliman, Kinda Alloush, James Krishna Floyd

Σουηδική ταινία για το άθλημα της συγχρονισμένης κολύμβησης. Αν και το άθλημα αυτό
ήταν αποκλειστικά για γυναίκες, από φέτος και τους Ολυμπιακούς αγώνες του Παρισιού
2024, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή και η Παγκόσμια Ομοσπονδία Υγρού Στίβου, πήραν
μία ιστορική απόφαση και στο ομαδικό διαγωνιστικό θα μπορούν να συμμετέχουν έως δύο
άνδρες στις οκταμελής εθνικές ομάδες. Για το Παρίσι 2024 λοιπόν, η δυνατότητα συμμετοχής ανδρών αφορά μόνο το ομαδικό αγώνισμα με ως και δύο άνδρες αθλητές, μεταξύ των συνολικά εννέα μελών της (8+1 αναπληρωματικός/ή). Με αυτή την απόφαση, και την προσθήκη ανδρών στο άθλημα, μένει μόνο η ρυθμική γυμναστική ως αγώνισμα μόνο για γυναίκες στο πρόγραμμα των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων.

Στην ταινία “Swimsuit Issue” ο χωρισμένος, άνεργος δημοσιογράφος Fredrik (Jonas Inde)
ανυπομονεί για τον εβδομαδιαίο αγώνα του χόκεϊ με τους φίλους του στο τοπικό κέντρο
αναψυχής. Όταν χάνουν τον εβδομαδιαίο χρόνο τους, ο Fredrik και οι φίλοι του αποφασίζουν από μια ιδιοτροπία να σχηματίσουν μια αποκλειστικά ανδρική ομάδα συγχρονισμένης κολύμβησης. Αν και αρχικά είναι κάτι που κάνουν για χαβαλέ, οι άνδρες ανακαλύπτουν μια απροσδόκητη δέσμευση στο νέο τους πάθος, βοηθούμενοι από την Sara την έφηβη κόρη του Fredrik, όπου ως καταξιωμένη αθλήτρια της συγχρονισμένης κολύμβησης γίνεται απρόθυμα προπονήτρια της ομάδας.

Διάρκεια: 98’
Σκηνοθεσία: Måns Herngren
Σενάριο: Jane Magnusson, Måns Herngren, Brian Cordray
Πρωταγωνιστούν: Jonas Inde, Amanda Davin, Andreas Rothlin-Svensson, Jimmy Lindström

Το βραβευμένο με Όσκαρ για το ντοκιμαντέρ “Free Solo” (2018) σκηνοθετικό δίδυμο Jimmy
Chin και Elizabeth Chai Vasarhelyi, στην πρώτη τους ταινία μυθοπλασίας με τίτλο “Nyad” και σε παραγωγή Netflix, αποτυπώνει την αληθινή ιστορία της αθλήτριας Diana Nyad. Η ταινία ασχολείται με το αγώνισμα της κολύμβησης σε ανοιχτή θάλασσα. Πρωταγωνιστούν οι
Annette Bening και η Jodie Foster, όπου και οι δύο με τις συγκλονιστικές ερμηνείες τους,
ήταν υποψήφιες για Όσκαρ Ά και Β’ γυναικείου ρόλου αντίστοιχα. Μάλιστα η 2 φορές
βραβευμένη Jodie Foster, επέστρεψε στις υποψηφιότητες των Όσκαρ μετά από 19 χρόνια!

Υπόθεση: Μια αξιοσημείωτη αληθινή ιστορία επιμονής, φιλίας και του θριάμβου του
ανθρώπινου πνεύματος, η ταινία “Nyad” αφηγείται ένα καθηλωτικό κεφάλαιο στη ζωή της
παγκόσμιας κλάσης αθλήτριας Diana Nyad. Τρεις δεκαετίες αφότου εγκατέλειψε την
μαραθώνια κολύμβηση με αντάλλαγμα μια εξέχουσα καριέρα ως αθλητική δημοσιογράφος,
σε ηλικία 60 ετών, η Diana (στο ρόλο η 5 φορές υποψήφια για Όσκαρ Annette Bening) αποκτά εμμονή με την ολοκλήρωση μιας επικής κολύμβησης που πάντα της διέφευγε: τα 110 μίλια μαραθώνιας κολύμβησης ανοιχτής θάλασσας από την Κούβα στη Φλόριντα, που συχνά αναφέρεται ως το “Έβερεστ” για τους κολυμβητές. Αποφασισμένη να γίνει το πρώτο άτομο που θα ολοκληρώσει την κολύμβηση χωρίς κλουβί καρχαρία, η Diana πηγαίνει σε ένα
συναρπαστικό, τετραετές ταξίδι με την καλύτερή της φίλη και προπονήτρια Bonnie Stoll (στο
ρόλο η δύο φορές βραβευμένη με Όσκαρ Jodie Foster) και μια αφοσιωμένη ομάδα ιστιοπλοΐας.

Διάρκεια: 120’
Σκηνοθεσία: Elizabeth Chai Vasarhelyi, Jimmy Chin
Σενάριο: Julia Cox, Diana Nyad
Πρωταγωνιστούν: Annette Bening, Jodie Foster, Rhys Ifans

Ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους σε παραγωγή HBO για τον μεγαλύτερο δύτη όλων των εποχών. Ο πέντε φορές Ολυμπιονίκης Greg Louganis έχει αντιμετωπίσει περισσότερες από τις προκλήσεις του. Το 2011, είναι μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και παλεύει να
πληρώσει το στεγαστικό του δάνειο. Τώρα, ο ανοιχτά ομοφυλόφιλος αθλητής παγκόσμιας
κλάσης ζώντας με τον HIV, επιστρέφει στις καταδύσεις για να καθοδηγήσει τους
Αμερικάνικους Ολυμπιονίκες. Αυτή μπορεί να είναι η καλύτερη ευκαιρία του να ανακτήσει
τη φήμη και την οικονομική σταθερότητα που απολάμβανε στο απόγειο της καριέρας του.

Ο Greg Louganis, υιοθετημένος από Ελληνικής καταγωγής Αμερικάνους γονείς, κατάφερε να γίνει σύμβολο τόσο ως ο κορυφαίος καταδύτης στην ιστορία του αθλήματος, όσο και ως
ακτιβιστής για τα δικαιώματα της lgbtq+ κοινότητας και των ανθρώπων που ζουν με τον HIV.

Έμεινε στην μνήμη των περισσότερων ανθρώπων με την σοκαριστική βουτιά στους
Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ το 1988, όπου χτύπησε το κεφάλι του στο εφαλτήριο κατά
τη διάρκεια των προκριματικών, οδηγώντας τον σε διάσειση. Ολοκλήρωσε τα προκριματικά
παρά τον τραυματισμό του και στη συνέχεια κέρδισε την υψηλότερη βαθμολογία στον
προκριματικό γύρο για την επόμενη κατάδυσή του και επανέλαβε την κατάδυση κατά τη
διάρκεια των τελικών, κερδίζοντας το χρυσό μετάλλιο με διαφορά 25 πόντων.
Έξι μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ του 1988, ο Louganis διαγνώστηκε με HIV και ξεκίνησε αγωγή με αντιρετροϊκά. Αφού εμφανίστηκε δημόσια ως οροθετικός το 1995, άνθρωποι εντός και εκτός της διεθνούς καταδυτικής κοινότητας άρχισαν να αμφισβητούν την απόφαση του Louganis να μην αποκαλύψει την κατάστασή του ως
οροθετικός τη στιγμή του τραυματισμού του στο κεφάλι κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών
Αγώνων του 1988, δεδομένου ότι είχε αιμορραγήσει σε μια πισίνα στην οποία οι άλλοι
αθλητές βούτηξαν μετά. Ο Louganis έχει δηλώσει ότι, κατά τη διάρκεια του αγώνα και μετά
το ατύχημα, “παρέλυσε από φόβο ότι θα μόλυνε άλλους αθλητές ή τον γιατρό που τον
θεράπευε”. Τελικά, κανείς άλλος δεν μολύνθηκε εννοείται. Ο John Ward, επικεφαλής της
επιτήρησης του HIV-AIDS στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Η.Π.Α.,
σημείωσε ότι το περιστατικό δεν ενέχει κίνδυνο για άλλους, επειδή το οποιοδήποτε αίμα
που έπεσε αραιώθηκε σε μεγάλο βαθμό από το νερό της πισίνας καθώς “το χλώριο σκοτώνει
τον HIV”. Επίσης, δεδομένου ότι το δέρμα αποτελεί αποτελεσματικό φραγμό για τον HIV, ο
μόνος τρόπος που θα μπορούσε να εισέλθει ο ιός θα ήταν μέσω μιας ανοιχτής πληγής. “Αν
ο ιός απλώς αγγίξει το δέρμα, είναι ανήκουστο να προκαλέσει μόλυνση: το δέρμα δεν έχει
υποδοχείς για να δεσμεύσει τον HIV” εξήγησε ο Δρ Anthony Fauci του Εθνικού Ινστιτούτου
Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων των Η.Π.Α.

Η ταινία ήταν υποψήφια για Αθλητικό Emmy καλύτερου ντοκιμαντέρ, ενώ συμμετείχε και
στο Palm Springs International Film Festival.

Τέλος, υπάρχει και η βιογραφική τηλεταινία του 1997 με τίτλο: “Breaking the Surface: The
Greg Louganis Story”, με συμμετοχή στο σενάριο του ίδιο του Louganis και πρωταγωνιστή
τον Mario Lopez στο ρόλο του σπουδαίου καταδύτη.

Διάρκεια: 90’
Σκηνοθεσία: Cheryl Furjanic
Σενάριο: Cheryl Furjanic, Karen Sim, Will Sweeney