Παράσταση ΤΡΩΑΔΕΣ Ομάδα Πρωτοβουλίας 2014, Φωτογραφία Μαρία Σταυριανίδου
Ήταν Σεπτέμβριος του 2019, όταν μια καλή φίλη που με ήξερε ουσιαστικά, επέμενε να πάω στο ΚΘΕΘ. (Κέντρο Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης).
Η ίδια είχε ήδη συμπληρώσει μια τριετία. Την εμπιστεύτηκα και πήγα. Βαθιά «κλειδωμένος» συναισθηματικά, έμεινα για 3 μήνες μόνο, μιας και λόγω δουλειάς θα έπρεπε για ένα σημαντικό διάστημα να φύγω από τη Θεσσαλονίκη. Πρόλαβα όμως σε αυτό το διάστημα να γνωρίσω και να καταλάβω τους εκπαιδευτές και πως, στην πρώτη ευκαιρία, πάλι με τους ίδιους θα ήθελα να συνεργαστώ.
Καλοκαίρι 2023. Για πρώτη φορά στη ζωή μου έχω σταθερό ωράριο και μπορώ, δίχως κανένα άγχος, να προγραμματίσω όποια δραστηριότητα θέλω. Την ίδια περίοδο και στην κολλητή φίλη Ζήνα συμβαίνει το ίδιο και η απόφαση μας είναι κοινή. Θα πάμε στο ΚΘΕΘ.
Φυσικά για να γίνει αυτό, έπρεπε να γίνουν οι απαραίτητες διαδικασίες.
Αρχικά μια συνάντηση γνωριμίας με τον καλλιτεχνικό διευθυντή και σκηνοθέτη θεάτρου, κ. Πέτρο Ζηβανό.
ΔΕ ΦΤΑΝΕΙ Η ΑΓΑΠΗ Μικτός κύκλος υποκριτικής 2022 Φωτογραφία Γιώργος Φλέγγας
Ύστερα η συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου γνωριμίας και τέλος η παρακολούθηση ενός ανοιχτού μαθήματος, όπου σε αυτό τόσο οι εκπαιδευτές όσο και οι υποψήφιοι εκπαιδευόμενοι, θα αναγνωρίζαμε αν θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε. Σε αυτό το μάθημα, δεν είναι κριτήριο το «ταλέντο» στην υποκριτική, αλλά κυρίως η σύσταση μιας λειτουργικής ομάδας.
Ο κος Πέτρος Ζηβανός θα πει:
«Η σημαντικότερη αρχή για το μάθημα στο Εργαστήρι είναι πως: Είναι η παράσταση της σημερινής ημέρας. Αν ένας εκπαιδευόμενος, μετά το μάθημα, φύγει όπως ήρθε, κάποιος δεν έκανε σωστά τη δουλειά του. Είτε ο εκπαιδευόμενος, είτε ο εκπαιδευτής.
Είμαστε μια ομάδα και αυτή έχει τους κανόνες της. Ο σημαντικότερος είναι πως αυτή η ομάδα θεωρεί ότι η διαφορετικότητα είναι πλούτος»
Και η αλήθεια είναι πως στο ΚΘΕΘ, η κάθε μορφής διαφορετικότητα είναι ευπρόσδεκτη.
Δεν χωράνε σε αυτό το χώρο σεξουαλικές, θρησκευτικές, ιδεολογικές, φυλετικές ή ηλικιακές διακρίσεις.
Ήταν 31/10/23, όταν θα γινόταν το ανοιχτό μάθημα που προανέφερα. Ώρα προσέλευσης 17:15.
Tennessee Dream Ομάδα Πρωτοβουλίας 2019 Φωτογραφία Γιώργος Φλέγγας
Με τη φίλη Ζήνα, έχουμε πάει τουλάχιστον μία ώρα νωρίτερα, για να πιούμε έναν καφέ, πριν το μάθημα. Και ως άνθρωπος που με πολιορκεί χρόνια η κατάθλιψη, εκείνη την ώρα ήθελα απλά να γυρίσω στον καναπέ μου. Η Ζήνα σχεδόν με έσπρωχνε για να φτάσουμε στο εργαστήρι. Όταν τελείωσε το μάθημα, με θυμάμαι να φεύγω με ένα χαμόγελο και να λέω, «Ναι, εδώ ανήκω!». Ανυπομονούσα να έρθει η κάθε Δευτέρα και Τετάρτη που είχαμε μάθημα. Ήμουν σε ένα χώρο, όπου ήμουν ο εαυτός μου. Μέσα από τους αυτοσχεδιασμούς και τις ασκήσεις που καλούμασταν να κάνουμε, έβγαζα τις αλήθειες μου και όσα στον κανονικό και βαρετό κόσμο, δε μπορούσα να εκφράσω.
Το ΚΘΕΘ φέτος συμπληρώνει 31 χρόνια λειτουργίας, και η εκπαιδεύτρια, Λήδα Μπατσή, μιλάει για το τι είναι αυτός ο χώρος και τι τον κάνει ξεχωριστό.
«Το ΚΘΕΘ δεν είναι δραματική σχολή, αλλά εργαστήρι. Δε δίνει πτυχίο, μόνο μια βεβαίωση πως έχεις παρακολουθήσει μαθήματα υποκριτικής. Αυτό που το κάνει ξεχωριστό είναι πως σου δίνει, με συμπυκνωμένο τρόπο, μια βαθιά γνώση και επαφή με το αντικείμενο, χωρίς να χρειάζεται να αφήσεις τη δουλειά σου ή να είσαι στο χώρο 8 ώρες τη μέρα. Γίνεται μια επιλογή των μαθητών, όχι βάσει ταλέντου, αλλά βάσει του πόσο συνεργάσιμος είναι ο καθένας και πόσο μπορεί να ταιριάξει με το χώρο. Να είναι διαθέσιμος να ακούσει, να είναι ομαδικός. Το θέατρο δεν μαθαίνεται, εμείς μαθαίνουμε τρόπους δουλειάς ώστε ο εκπαιδευόμενος να έρθει σε μια επαφή με το τι είναι οι «συνθήκες», ο αυτοσχεδιασμός, η κίνηση, η υποκριτική. Δε μπορούμε να μάθουμε σε κανέναν να «παίζει θέατρο», όμως δείχνουμε δρόμους να βρει ο καθένας, τους δικούς του τρόπους για το πως θα «παίξει». Όλα τα παραπάνω μπορεί να τα κάνει ο καθένας. Δεν υπάρχει ηλικιακό όριο, παρά μόνο να είσαι 18 ετών και άνω. Έχουμε και μαθητές άνω των 60 χρόνων. Τέλος να πω, πως στο τέλος του εργαστηριακού κύκλου γίνεται μια παρουσίαση της δουλειάς, ενώπιον κοινού. Και αυτό έχει να κάνει και με την εξοικείωση στην έκθεση στο κοινό».
Φοράει ο Θεός καπέλο; Μικτός κύκλος υποκριτικής 2019 Φωτογραφία Γιώργος Φλέγγας
Και όσο περνούσαν τα μαθήματα και γοητευόμουν όλο και πιο πολύ από όσα ζούσα, η εκπαιδεύτρια και σεναριογράφος Κατερίνα Μπόλματη, ανέλαβε ένα project, που είχε ήδη αγαπηθεί τις προηγούμενες χρονιές από τους εκπαιδευόμενους. «Γράφω αυτό που παίζω – Παίζω αυτό που γράφω». Ο κάθε μαθητής έγραψε ένα κείμενο με θέμα έναν έρωτα με εμπόδιο και αρχίσαμε να δουλεύουμε πάνω σε αυτό. Ασκήσεις, αυτοσχεδιασμοί, πυκνότητες είχαν ως αποτέλεσμα η εργασία αυτή να γίνει παρουσία κοινού και να πάρουμε κι εμείς, μια ιδέα, του τι σημαίνει «έκθεση στο κοινό».
Όμως το ΚΘΕΘ, έχει και ένα μικρότερο «αδερφάκι», το Action Theater Drama Studio. Εκεί ο εκπαιδευτής – κινησιολόγος Δημήτρης Τσάκας, ξεκίνησε ένα ξεχωριστό σεμιναριακό κύκλο σωματικού θεάτρου, τον οποίο φυσικά και ήθελα να παρακολουθήσω. Μάλιστα, η σύνθεση της ομάδας ενέμπνευσε τον Δ. Τσάκα ώστε να προκύψει το «Wir Alle». Πιο συγκεκριμένα, ένα project σωματικού θεάτρου με θέμα τη διαφορετικότητα κάθε μορφής, το οποίο και αυτό παρουσιάστηκε στο κοινό. Ήδη έχει ανακοινωθεί πως το Νοέμβριο θα ξεκινήσει νέος κύκλος σεμιναρίου, ο οποίος θα πραγματοποιείται κάθε Σάββατο, έως τον Απρίλιο, και θα ακολουθήσει παρουσίαση εργασίας.
Τι είναι όμως το «Action Theater Drama Studio»;
Η Λήδα Μπατσή μας εξηγεί.
«Το Action είναι επίσης εργαστήριο και έχει την ίδια φιλοσοφία με το ΚΘΕΘ. Λειτουργεί 8 χρόνια. Η βασική διαφορά, είναι πως οι διάφοροι κύκλοι κάνουν λιγότερες ώρες μαθημάτων και ακόμα πιο συμπυκνωμένη δουλειά. Εξυπηρετεί τους ανθρώπους που έχουν περιορισμένο χρόνο και τα μαθήματα γίνονται πιο βραδινές ώρες. Επίσης υπάρχει τμήμα προχωρημένων, οι οποίοι έχουν εμπειρία από άλλα εργαστήρια. Ακόμη, ανά διαστήματα γίνονται διάφορα σεμινάρια. Πχ το project σωματικού θεάτρου που ξεκίνησε πέρσι ο Δημήτρης Τσάκας και θα επαναληφθεί φέτος ή σεμινάρια για εκπαιδευτικούς που θέλουν να βάλουν το θέατρο στα σχολεία, με κάποιον τρόπο».
Επιστροφή στο ΚΘΕΘ και συγκεκριμένα στις 13/05/24. Μέρα οριστική για εμένα, μιας και μας δόθηκαν τα κείμενα της τελικής εργασίας – παρουσίασης. Οι εκπαιδευτές είχαν επιλέξει για τον καθένα από εμάς από δύο κείμενα. Δύο κείμενα, όπου μιλώντας για μένα και μόνο, είχα ίσως για πρώτη φορά να δουλέψω, τόσο ουσιαστικά με τον ίδιο μου τον εαυτό και να καταλάβω το κέρδος μου, μέρες μετά την παρουσίαση.
Κι αν μας αντέξει το σκοινί Βασικός κύκλος υποκριτικής 2024 Φωτογραφία Γιώργος Κωστίδης
Έτσι, εν συντομία, έκλεισε ο πρώτος χρόνος στο ΚΘΕΘ για μένα. Σε λίγες μέρες, ετοιμαζόμαστε για τη δεύτερη μας χρονιά.
Τι γίνεται όμως από τη δεύτερη χρονιά και μετά; Η Λήδα μας λέει:
«Όπως είπα και πριν, το ζητούμενο είναι η συνεργασία. Βάσει αυτού, εκπαιδευόμενοι και εκπαιδευτές, συμφωνούμε πως συνεχίζουμε το «ταξίδι» μας, δημιουργώντας ένα μικτό κύκλο. Ο κύκλος αυτός, περιλαμβάνει και μέλη από παλαιότερους κύκλους. Τη δεύτερη χρονιά, δίνουμε από νωρίς το έργο και γίνεται πιο στοχευμένη και σε βάθος δουλειά, πάνω στην υποκριτική. Πάλι γίνεται μια παρουσίαση -δε μιλάμε ποτέ για παράσταση- με τη διαφορά πως αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί περισσότερες φορές στο κοινό. Στο μικτό κύκλο, μπορεί κάποιος να είναι πολλές χρονιές».
Λήδα, τι πιστεύεις πως κάνει το ΚΘΕΘ ξεχωριστό και γιατί να επιλέξει κάποιος αυτό το εργαστήριο, ανάμεσα στα υπόλοιπα της πόλης;
«Για να υπάρχει 31 χρόνια, σίγουρα κάτι καλό θα συμβαίνει. Υπάρχει ένα επιτελείο εκπαιδευτών εδώ και πολλά χρόνια και κάνει καλή και συγκροτημένη δουλειά, χωρίς φυσικά να υποτιμούμε το έργο των συναδέρφων σε άλλους χώρους. Θεωρώ πως μας ξεχωρίζει ο τρόπος δουλειάς. Δεν θα σου μάθουμε να παίζεις θέατρο, αλλά επικεντρωνόμαστε στα εφόδια που δίνουμε για να δουλέψει ο καθένας. Όπως λέει και ο κ. Ζηβανός, εμείς δε θέλουμε να βγάλουμε ηθοποιούς. Θέλουμε να φέρουμε τον κόσμο σε επαφή με την τέχνη του ηθοποιού.»
Όμως μέχρι τώρα σας μετέφερα τη δική μου εμπειρία.
Ζήτησα από 3 μέλη, διαφορετικών κύκλων, τη δική τους εμπειρία και άποψη.
«Η πρώτη μου γνωριμία με το ΚΘΕΘ ήταν το 2017. Έμελλε να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου. Γνώρισα υπέροχους ανθρώπους, τον κ. Ζηβανό, τους εκπαιδευτές και μέλη της ομάδας. Ξαναγνώρισα τον εαυτό μου μέσα από την τέχνη του ηθοποιού και άνοιξαν διάπλατα παράθυρα στον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τα πράγματα. Σ’ ένα προστατευμένο περιβάλλον, βιώνεις μοναδικές εμπειρίες που σε συνοδεύουν για πάντα.» Χρήστος Μπόσμος
«Κρατώ από την χρονιά που πέρασε για φέτος την ομάδα, μαθητές και εκπαιδευτές μαζί, και τις πυκνότητες. Αγάπησα να κατανοώ τα όρια του άλλου. Υπήρχε μια κατεύθυνση που με ελευθερία την κάναμε ό,τι ήθελε ο καθένας μας. Στιγμιαίες αλλαγές κατάστασης στα μαθήματα, ταξίδια ολόκληρα μικρά και μεγάλα μου έπαιρναν το μυαλό. Δημιουργήσαμε κείμενα αλλά και ζαλιστήκαμε με υπάρχοντα. Αλλαγές τελευταίας στιγμής που έπρεπε να ζήσεις με αυτές, απρόβλεπτα και συνοχή ξανά. Στιγμές έντασης και τρέλας. Όλα αυτά στο θεατράκι της καρδιάς μας». Μέτα Ζαγγανά
«Στο παρελθόν η εμπλοκή μου με το ερασιτεχνικό θέατρο μου γέννησε την αγάπη και την ανάγκη για τον εν λόγω χώρο. Έτσι το έφερε η μοίρα και τα χρόνια, να γραφτώ σε θεατρικό εργαστήρι, και ήμουν τυχερός που αυτό ήταν το Action. Εκεί μια ομάδα νέων ανθρώπων γνωριστήκαμε και σμίξαμε σε ασκήσεις και θεατρικά παιχνίδια και, με των εκπαιδευτών μας την αβάντα, φτάσαμε εν τέλει να παρουσιάζουμε ενώπιον κοινού. Όμως, το ουσιαστικότερο, ίσως, που αποκόμισα και κρατώ, είναι μια νέα οπτική για το θέατρο (και την τέχνη γενικότερα), που μπορεί να συμπυκνωθεί στο “εκφράζω, αντί του εκφράζομαι” που υπενθύμιζε ο κ. Ζηβανός. Μια στάση που προτάσσει την έρευνα, την ενσυναίσθηση και την συλλογικότητα, ως πολύτιμα εργαλεία προσέγγισης της δημιουργίας. Ή εν ολίγοις, ανυπομονώ για την συνέχεια. Γιώργος Κωστίδης
Μήδεια Μικτός κύκλος υποκριτικής 2023 Φωτογραφία Γιώργος Φλέγγας
Για το τέλος, δανείζομαι τα λόγια του κυρίου Ζηβανού, από ένα μάθημα.
«Το θέατρο δεν είναι για τους κανονικούς, είναι για τους ανυπεράσπιστους».
Για αιτήσεις συμμετοχής στα φετινούς κύκλους εκπαίδευσης στο ΚΘΕΘ και το ACTION, παραθέτω τις επίσημες ιστοσελίδες, καθώς και τις σελίδες στο facebook, με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες.
https://web.facebook.com/manteosteiresia
https://web.facebook.com/actiontheater.gr
