γράφει η Μαρία Ράπτη
Τσάκισαν με τις μπότες τους τα λουλούδια που είχαν φυτέψει κάποιοι άλλοι. Λέρωσαν τα δωμάτια που άλλοι είχαν βάψει και ξάπλωσαν με τα ματωμένα ρούχα τους σε κρεβάτια που άλλοι είχαν στρώσει. Πάνω σε σεντόνια που πλύθηκαν από άλλους, μέσα σε τοίχους που χτίστηκαν από άλλους. Μέσα σε τοίχους που χτίστηκαν από αγάπη, που χτίστηκαν για την αγάπη. Ποδοπάτησαν, γκρέμισαν, γέλασαν, έφαγαν και πόνεσαν, μέχρι που τους πήρε ο ύπνος και μέσα σε εκείνον τον ύπνο, μέσα στο κλεμμένο κτίριο, ονειρεύτηκαν.
Ονειρεύτηκαν τη χώρα και το σπίτι τους. Την κοπέλα που τους περίμενε. Τη μητέρα και τη γειτονιά τους, το φρεσκοψημένο ψωμί, το παιχνίδι, τις Κυριακές. Όταν ξύπνησαν, κανείς δεν ήξερε από πού ερχόταν εκείνη η επιδημία των ονείρων που τους έκανε όλους να θέλουν να σταματήσουν να είναι κατακτητές, που τους έκανε να θέλουν να γυρίσουν πίσω. Και κάθε μέρα ονειρεύονταν πιο πολύ και ξυπνούσαν πιο δύσκολα κι έπρεπε να προσπαθούν διπλά για να συνεχίσουν.
Όμως δεν ήξεραν ότι τα όνειρα δεν ήταν δικά τους, μα του κτιρίου. Ότι το κτίριο ονειρευόταν μαζί τους κι έπλεκε στα όνειρά τους τα δικά του όνειρα, που ήταν γεμάτα γέλια, ανθισμένα δέντρα, φρεσκοπλυμένα ρούχα και παιδικά καλοκαιριάτικα πρωινά. Δεν ήξεραν ότι το κτίριο ονειρευόταν τα παιδιά του, ότι τα περίμενε. Και όσο περίμενε, πολεμούσε.
Το Παπάφειο Ορφανοτροφείο αρχίζει να κτίζεται το 1894 και ολοκληρώνεται το 1903, σύμφωνα με τη διαθήκη του ευεργέτη Ιωάννη Παπάφη. Ξεκινά τη λειτουργία του αμέσως με 81 παιδιά, τα οποία χωρίζονται σε τέσσερις τάξεις δημοτικού σχολείου και κατατάσσονται σε ειδικότητες επαγγελματικής εκπαίδευσης. Η περίφημη μπάντα του Ιδρύματος ξεκινά την πορεία της το 1909.
Η ιστορία του ιδρύματος συνυφαίνεται με την ταραγμένη ιστορία της περιόδου που ακολουθεί. Με την έκρηξη των Βαλκανικών Πολέμων το κτίριο του ορφανοτροφείου επιτάσσεται και μετατρέπεται σε νοσοκομείο, ενώ οι τρόφιμοι μετακομίζουν στο οίκημα Μπαλταδώρου. Η ιστορία επαναλαμβάνεται το 1914, οπότε μετατρέπεται σε στρατώνα, με τους ενοίκους να στεγάζονται στη Μονή της Αγίας Αναστασίας. Το 1916 οι Βρετανικές στρατιωτικές αρχές μισθώνουν το κτίριο, οπότε η αναζήτηση στέγης και οι μετακομίσεις των τροφίμων συνεχίζονται μέχρι το 1919, που επιστρέφουν στο κτίριο του Παπάφειου. Κατά τη διάρκεια της κατοχής το κτίριο επιτάσσεται εκ νέου και στεγάζει το Γενικό Γερμανικό Νοσοκομείο, ενώ στη συνέχεια καταλαμβάνεται από τον ΕΛΑΣ. Επιστρέφει στην αρχική του χρήση το 1947.
Σήμερα στεγάζει 20 παιδιά και 39 φοιτητές, που σπουδάζουν σε εκπαιδευτικά ιδρύματα της πόλης.
Στο βίντεο που ακολουθεί ο Δημήτριος Κισλάς, τρόφιμος του ορφανοτροφείου κατά τα μεταπολεμικά χρόνια, αφηγείται στην εγγονή του τις συνθήκες ζωής, τις αναμνήσεις, τα ιδανικά και τις αξίες των Παπαφειωτών.
Πληροφορίες και φωτογραφίες από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος.
